Καταρράκτης: Αναστολή Εμφάνισης και Εξέλιξης
με σωστή διατροφή, σωματική άσκηση και προφύλαξη από βλαπτικούς παράγοντες.

 

Ο φακός του ματιού έχει την υψηλότερη συγκέντρωση πρωτεΐνης από οποιοδήποτε όργανο στο σώμα.

Στο καταρράκτη (θόλωση του φακού του ματιού), υπάρχει αύξηση στην περιεκτικότητα του φακού σε νερό, νάτριο και ασβέστιο, ενώ υπάρχει μια αντίστοιχη μείωση σε πρωτεΐνες, κάλιο, γλουταθειόνη και ασκορβικό οξύ {11}.



alt alt
Η σύνθεση της γλουταθειόνης


Τα επίπεδα της γλουταθειόνης του αίματος μαρτυρούν τη διαφορά ανάμεσα στη χρονολογική και τη λειτουργική ηλικία.  
Αποτελεί το συστατικό πολλών τροφών του φυτικού βασιλείου (κυρίως στα λαχανικά, στα φρούτα και στους σαρκώδεις καρπούς - ειδικά στα σταφύλια και στα μύρτιλλα).
 
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο καταρράκτης είναι η πιο κοινή αιτία τύφλωσης. 
Σχεδόν 18 εκατομμύρια άνθρωποι υπολογίζεται ότι είναι τυφλοί από καταρράκτη και στα δύο μάτια. Αυτό αντιπροσωπεύει σχεδόν το μισό όλων των αιτιών τύφλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο. 
Το ποσοστό τύφλωσης στη Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική που οφείλεται σε καταρράκτη είναι 5%. 
Σε φτωχές χώρες της  Αφρικής της Ασίας και της Νότιας Αμερικής το ποσοστό αυτό αγγίζει το 50%. 
Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη είναι η πιο συχνή {10} και η πιο αποδοτική οικονομικά για την υγεία επέμβαση {1,4,6}. 
Αν η εμφάνιση του καταρράκτη θα μπορούσε να καθυστερήσει κατά 10 χρόνια, οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι μισές από τις χειρουργικές επεμβάσεις για την αφαίρεση καταρράκτη θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Η αντιμετώπιση του καταρράκτης κοστίζει δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Ο καταρράκτης είναι η συχνότερη αιτία των καταγμάτων του ισχίου και τα τροχαία ατυχήματα με θύματα ηλικιωμένους. 


alt alt
ΑΙΤΙΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ

Στα παιδιά οφείλεται κυρίως σε τραυματισμούς και γενετικές διαταραχές {3}.
Η γαλακτοζαιμία είναι ένα σχετικά σπάνιο κληρονομικό μεταβολικό νόσημα, αποτέλεσμα ανεπάρκειας ενός από τα τρία πιθανά (γνωστά) ένζυμα που σχετίζονται με τον μεταβολισμό της γαλακτόζης. Η εμφάνιση της νόσου συνοδεύεται από: αιμορραγία του υαλοειδούς σώματος του ματιού και καταρράκτη.

Στους ενήλικες

Γήρανση:ÂÂ Ο κυριότερος ελάχιστα (;) τροποποιήσιμος παράγοντας. 

Ελεύθερες ρίζες: είναι υπεύθυνες για τους περισσότερους καταρράκτες. Ελεύθερες ρίζες είναι τα φυσικά υποπροϊόντα του μεταβολισμού. Αυτές οι ιδιαίτερα δραστικές  χημικές ουσίες προκαλούν οξείδωση και στην συνέχεια γήρανση. Σε έναν υγιή οφθαλμό, το υγιές σώμα αφαιρεί αυτές τις ελεύθερες ρίζες με τους δεσμευτές των ελευθέρων ριζών (π.χ.  βιταμίνη C, γλουταθειόνη) {5}.

Οικογενειακό ιστορικό καταρράκτη.  

Τραυματισμοί, οφθαλμικές χειρουργικές επεμβάσεις.

alt alt
 
Φάρμακα:
Κορτικοστεροειδή (παρατεταμένη γενική ή οφθαλμική χορήγηση) 
Φάρμακα καρδιοαγγειακών και οφθαλμικών παθήσεων (β-αναστολείς) 
Αντικαταθλιπτικά – αγχολυτικά (Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης)  π.χ Celexa, Lexapro, Luvox,  Paxil, Prozac, Zoloft
Συνήθη φάρμακα που κάνει τους ανθρώπους πιο ευαίσθητους στην ηλιακή ακτινοβολία: 
π.χ. παυσίπονο naproxen (Naprosyn), το αντιδιαβητικό  glyburide (Daonil), το αντιβιοτικό ciprofloxacin (Ciloxan) {9}.
Στατίνες (για την μείωση της χοληστερίνης) {9}.

Άλλες οφθαλμικές παθήσεις (π.χ. ραγοειδίτιδα)
 
Γενικές παθήσεις (σακχαρώδης διαβήτης, νεφρική ανεπάρκεια υψηλή αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία) 
 
 
alt alt
Ακτινοβολία
Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο (υπεριώδης ακτινοβολία) είναι σημαντική αιτία εμφάνισης καταρράκτη. Είναι βέβαιο ότι, όσο σε περισσότερο φως του ήλιου έχει εκτεθεί κάποιος, τόσο μεγαλύτερη η συχνότητα εμφάνισης.
 
alt alt
Οι πιλότοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καταρράκτη λόγω της έκθεσης στην κοσμική ακτινοβολία.
Έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία, όπως αυτή που υπάρχει σε ακτίνες Χ, ή χρησιμοποιείται σε ακτινοθεραπεία καρκίνου σε περιοχή κοντά στα μάτια.
Διαρροή ακτινοβολίας από φούρνους μικροκυμάτων αποτελεί άμεση αιτία καταρράκτη. Επιπλέον, οι πρωτεΐνες των τροφίμων που εκτίθενται σε μικροκύματα μπορούν να γίνουν τοξικές για τον αποτελούμενο από πρωτεΐνες κυρίως φακό.

Κατανάλωση οινοπνεύματος

Κάπνισμα {1,4}. 
Το κάπνισμα προκαλεί περίπου το 20% όλων των καταρρακτών. Οι άνδρες που καπνίζουν περισσότερο από ένα πακέτο την ημέρα αυξάνουν τον κίνδυνο για καταρράκτη κατά 205 τοις εκατό. Για τις γυναίκες καπνίστριες, ο κίνδυνος εμφάνισης καταρράκτη αυξάνεται 63 τοις εκατό. Η διακοπή χωρίς τη συμπλήρωση της διατροφής με πρόσθετες βιταμίνες και ανόργανα συστατικά δεν φαίνεται να εξαλείφει τον αυξημένο κίνδυνο για σχεδόν δέκα χρόνια {5}.
Η χρήση του καπνού “χωρίς καπνό” (π.χ. μάσηση καπνού).
Η παρουσία κάδμιου στον καπνό αδρανοποιεί την υπεροξειδική δισμουτάση, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, με αποτέλεσμα οξειδωτικές βλάβες στο φακό του οφθαλμού {9}.
 
Γενικές παθήσεις 
Η συχνότερη ασθένεια που προκαλεί καταρράκτη είναι ο σακχαρώδης διαβήτης. 
Τα υψηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα συμβάλλουν στον σχηματισμό καταρράκτη επηρεάζοντας την ικανότητα του φακού να διώχνει την περίσσεια υγρού και να διατηρεί τη διαύγειά του {9}.
Δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι στους διαβητικούς η συχνότητα εμφάνισης είναι τρεις έως τέσσερις φορές μεγαλύτερη {5}.
Οι άνθρωποι που καταναλώνουν πολλά τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καταρράκτη. Γλυκαιμικός δείκτης, μιας τροφής είναι το πόσο γρήγορα μια τροφή προκαλεί αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι μεταξύ άλλων, το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά και οι πατάτες. Τρόφιμα χαμηλού GI, είναι μεταξύ άλλων είναι τα όσπρια και πολλά πλούσια σε φυτικές ίνες δημητριακά, τα οποία προκαλούν μια πιο σταδιακή αύξηση του σακχάρου στο αίμα.
 
Η διαχείριση του καταρράκτη των διαβητικών με πιθανή συνύπαρξη διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι ιδιαίτερα σημαντική, επειδή μπορεί να επιταχύνει τις βλάβες μέχρι έξι μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση.
 
Διατροφικές συνήθειες
Πρόσφατη μελέτη του Εργαστήριου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Αθηνών με θέμα «Διατροφή και καταρράκτης» (314 περιπτώσεις και των δύο φύλων, ηλικίας 45-85 ετών. Όλοι οι συμμετέχοντες ερωτήθηκαν σε σχέση με την μέση συχνότητα κατανάλωσης 120 ειδών διατροφής. Βρήκαμε σημαντική αντίστροφη σχέση του καταρράκτη με τη διατροφική κατανάλωση ψάρια, τα λαχανικά, τα φρούτα και πατάτες, ενώ η κατανάλωση κρέατος σχετίζεται θετικά με καταρράκτη. Υψηλή πρόσληψη του συνολικού λίπους και της χοληστερόλης αυξάνει τον κίνδυνο. Υπήρξε μια προστατευτική σχέση μεταξύ κίνδυνου εμφάνισης καταρράκτη και η πρόσληψη των υδατανθράκων, καροτίνης, βιταμίνες C και Ε. Συμπερασματικά, δίαιτες πλούσιες σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια, όσπρια και τα αμυλούχα τρόφιμα μπορούν να προστατεύσουν από την εμφάνιση καταρράκτη. Επιπλέον, η υψηλή πρόσληψη των βιταμινών C και E και καροτένιο με τη μείωση της πρόσληψης σε ολικό λίπος και χοληστερόλη, μπορεί να είναι ευεργετική {12}.
Συνιστώμενη ημερήσια δόση πρόσληψης αντιοξειδωτικών: Chlorophyll (45 mg/ημ.)
Vitamin A  και β-καροτενοειδή (200,000 IU/ ημ.) {10}.
Vitamin B-complex (150mg/ημ.)
Εκτός από τα β-καροτενοειδή (μεγάλες ποσότητες στα καρότα), συνιστάται η καθημερινή λήψη λουτεΐνης και ζεαξανθίνης (λάχανο, σπανάκι και γενικά φυλλώδη λαχανικά) λυκοπενίου (τομάτες) και ασταξανθίνης (σολομός) εξαιτίας  του ρόλου τους στην προστασία κατά των ελευθέρων ριζών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκαλούνται από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. 
Vitamin C (1000 mg/ ημ.) 
 
Τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης C στη διατροφή, καθώς και η κακή απορρόφηση της (υποχλωρυδρία) αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καταρράκτη μέχρι και 11 φορές. Η βιταμίνη C παρουσιάζεται σε υψηλές συγκεντρώσεις (30 έως 50 περισσότερες φορές από ότι στο αίμα) στο υδατοειδές υγρό (το υλικό που θρέφει το φακό).
Ο φυσιολογικός, υγιής φακός περιέχει το υψηλότερο επίπεδο βιταμίνης C από οποιοδήποτε άλλο όργανο, εκτός από τα επινεφρίδια {10}.
 
Τα φυσικά αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στο κακάο (προανθοκυανιδίνες) έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο καταρράκτη {9}.
 
 
Οδηγίες - Συμβουλές
 
 
  alt alt
 
Τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος.
 
 
 
 
 
 
 
 
alt alt
 
Διακοπή του καπνίσματος.    
 
 
 
 
 
 
 
 
 
alt alt
Χρήση γυαλιών ηλίου.
 
Αντιμετώπιση άλλων προβλημάτων υγείας.
 
Διατήρηση σωστού βάρους σώματος.
 
Διατροφικές συμβουλές:
Τρώτε τροφές όπως σκόρδο, κρεμμύδια, φασόλια, λαχανικά, σέλινο, μήλα, καρότα, ντομάτες, γογγύλια και πορτοκάλια.
 
 
alt alt    alt alt    alt alt
 
alt alt alt alt alt alt alt alt

Προσθέτοντας μια ποικιλία από πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά στη διατροφή σας εξασφαλίζει ότι έχετε πάρει πολλές βιταμίνες θρεπτικά συστατικά και αντιοξειδωτικά. Οι μελέτες δεν έχουν αποδείξει ότι τα αντιοξειδωτικά σε μορφή χαπιού μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση καταρράκτη. Όμως, τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν πολλά αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία και είναι ένας ασφαλής τρόπος να αυξηθεί το ποσό των βιταμινών στη διατροφή σας {8}.
Μείωση ή εξάλειψη των σακχάρων από την διατροφή σας όπως η λευκή ζάχαρη, αλλά και φρουκτόζη, σακχαρόζη, συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων, μαλτόζη, δεξτρόζη, γλυκόζη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες. 
 
alt alt alt alt   alt alt   alt alt   alt alt   alt alt   alt alt   alt alt
 
Πίνετε οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα (κατά προτίμηση φιλτραρισμένο). Επαρκής πρόσληψη νερού βοηθά να διατηρηθεί η ροή των θρεπτικών συστατικών στο φακό και στα άλλα όργανα και να απελευθερώσει τα απόβλητα και τις τοξίνες από τους ιστούς.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 
 
hondos-new-banner